Trong hành trình nuôi dưỡng sự học, nếu hiểu về tâm lý trẻ, đừng trái với quy luật phát triển tự nhiên, thì ít khi ta phải trách phạt con trẻ. Thưởng và Phạt là khái niệm xuyên suốt quá trình này. Và mỗi khi thấy cần phải trách cứ hay phạt trẻ, có lẽ ta nên đọc lại bức thư này. Nó sẽ giúp bản thân sáng suốt hơn khi đưa ra quyết định trách phạt con trẻ.

Các mẹ hãy cùng Cungconlonkhon đọc lại bức thư đầy cảm xúc được trích trong cuốn “Đắc nhân tâm: Bí quyết để thành công” của Dale Carnegie do học giả Nguyễn hiến Lê dịch dưới đây:

“Con ơi!… Con ngủ, má đỏ kề trên tay, tóc mây dính trên trán. Cha mới lén vào phòng của con… Cha muốn thú tội với con: lúc nãy, trong khi cha đọc báo trên phòng sách, đợt sóng hối hận xâm chiếm tâm hồn cha. Cha đã hơi nghiêm khắc với con hôm nay. Sáng ngày, trong khi con sửa soạn sách vở đi học, cha đã rầy con vì con chỉ quệt chiếc khăn ướt lên đầu mũi con thôi, cha đã mắng con vì giày con không đánh bóng, cha đã la khi con liệng đồ chơi xuống đất.

Trong lúc điểm tâm, cha lại khiển trách con nữa: con đánh đổ sữa, con nuốt vội mà không nhai, con tì khuỷu tay lên bàn, con phết nhiều bơ lên bánh quá… Khi ra đi, con quay lại chào cha: “Thưa cha, con đi” và cha đã cau mày: “Ngay người lên!” Buổi tối, vẫn điệu đó. Ở sở về, cha rình con ở ngoài đường. Con chơi bi, đầu gối quỳ trong đống cát, vớ rách, hở cả thịt. Cha đã làm nhục con trước mặt bạn bè vì bắt con đi trước mặt cha cho tới nhà… “Vớ đắt tiền, nếu mày có phải bỏ tiền ra mua, mày mới tiếc của và biết giữ gìn.” (Con thử tưởng tượng, có ai, cha mà mắng con như vậy không?)

Rồi con nhớ không? Tối đến, trong khi cha đọc sách, con rón rén vào phòng giấy cha, vẻ mặt đau khổ lắm. Cha ngửng lên, giọng bất bình, hỏi: “Cái gì?”.

Con không trả lời, nhưng trong một lúc xúc động không chống lại được, con chạy lại cha, bá cổ cha, ôm cha với tình sùng bái cảm động mà Trời, Phật đã làm nảy nở trong lòng con, mà sự lạnh lùng của cha không làm cho héo được… Rồi thì con chạy lên cầu thang. Này con, chính lúc đó, cuốn sách ở tay cha rớt xuống và một nỗi sợ ghê gớm xâm chiếm cha.

Cái thói hay chỉ trích, trách mắng đã làm cha thành như vậy đó: thành một người cha gắt gỏng. Cha đã phạt con vì con còn con nít mà cha bắt con làm như người lớn. Không phải cha không thương con đâu, nhưng cha đã đòi hỏi ở tuổi thơ của con quá nhiều, cha đã xét con theo tuổi nhiều kinh nghiệm của cha. Mà tâm hồn con cao thượng, trung trực biết bao! Trái tim nhỏ của con mênh mông như bình minh ló sau rặng đồi. Chỉ một sự hăm hở tự
nhiên lại hôn cha trước khi đi ngủ, đủ chứng tỏ điều ấy. Thôi, cha con mình quên hết những chuyện khác đi… Tối nay, cha hối hận lắm, lại nép bên giường con.

Cha biết nếu con có nghe được những lời cha thú với con đây thì con cũng sẽ chẳng hiểu chi hết. Nhưng, ngày mai, con sẽ thấy cha thật là một người cha; cha sẽ là bạn của con, con cười cha sẽ cười, con khóc cha sẽ khóc. Và nếu cha muốn rầy con thì cha sẽ mím chặt môi, và sẽ lặp đi lặp lại, như trong Kinh: – Con chỉ là một đứa nhỏ… một đứa nhỏ! Cha có lỗi. Cha đã coi con như người lớn. Bây giờ nhìn con nằm trong giường nhỏ của con, mỏi
mệt, trơ trọi, cha biết rõ rằng con chỉ là một em bé. Mới hôm qua, con còn nằm trong tay mẹ con, ngả đầu trên vai mẹ con… Cha đã đòi hỏi con nhiều quá… Nhiều quá lắm…”

Với những dòng chia sẻ đầy cảm xúc của cha gửi tới con yêu trên đây hi vọng sẽ mang đến những bài học hữu ích đối với các bậc phụ huynh.