Ngày nay, việc chăm sóc và nuôi dưỡng con cái của các bậc phụ huynh dường như khá thuận lợi, từ kinh nghiệm thực tế của ông-bà nội/ngoại hoặc cô-bác, dì-chú trong gia đình đến những nguồn thông tin rất phong phú từ báo-đài, tạp chí sức khỏe hoặc các trang mạng về y tế… phần nào giúp cha mẹ chăm sóc và nuôi dạy con trẻ tốt hơn.
Tuy nhiên, một thực tế vẫn tồn tại đó là những sai lầm thường mắc phải trong quá trình nuôi dưỡng và chăm sóc trẻ từ 0-6 tuổi còn khá phổ biến, ít nhiều gây những ảnh hưởng không tốt đến sức khỏe và sự phát triển của trẻ.
Những sai lầm cha mẹ thường mắc phải
Chế độ dinh dưỡng
Không cho trẻ bú sữa mẹ: Kinh tế phát triển, tỷ lệ nuôi con bằng sữa mẹ ngày càng giảm sút thảm hại vì nghĩ rằng sữa công thức tiện lợi, bổ dưỡng, đặc biệt người mẹ không phải cực nhọc vì cho con bú.
Cho trẻ ăn dặm chưa đúng cách: Việc cho trẻ ăn dặm quá sớm so với lứa tuổi, không đúng theo khuyến cáo của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), thức ăn cho trẻ không phù hợp với lứa tuổi như cho ăn cơm sớm, cho ăn thức ăn quá đặc… vì suy nghĩ đơn giản những thức ăn này sẽ giúp trẻ mau cứng cáp.
Bắt trẻ ăn theo suy nghĩ và lựa chọn của cha mẹ vì nghĩ rằng thức ăn này tốt, thức ăn kia bổ dưỡng cho trẻ; cha mẹ hoàn toàn không quan tâm đến sở thích và tâm lý ăn uống của trẻ.
Cha mẹ “nhồi nhét” trẻ ăn thật nhiều để trẻ tròn trịa, bụ bẫm, như vậy trẻ mới thực sự là “bé khỏe bé đẹp”. Kiêng cữ ăn uống một cách thái quá lúc trẻ bệnh như trẻ bị tiêu chảy, chỉ cho trẻ ăn cháo muối, kiêng không cho ăn những thức ăn thường ngày vì sợ ăn vô trẻ cũng đi tiêu ra hết, hoặc không cho trẻ ăn những gì trẻ thích trong lúc bệnh, vì nghĩ rằng sẽ không tốt cho trẻ và trẻ sẽ lâu khỏi bệnh.
Cách chăm sóc trẻ bệnh
Tự ý cho trẻ dùng thuốc mỗi khi trẻ nóng, ho, sổ mũi…
Tự ý tăng giảm liều thuốc khi chưa có ý kiến tư vấn của bác sĩ điều trị.
Cho trẻ uống thuốc không đúng cách như bóp mũi trẻ đè đổ thuốc, ném viên thuốc vào miệng trẻ hoặc pha thuốc vào đồ ăn thức uống của trẻ.
Kiêng cữ cho trẻ không đúng cách khi trẻ bị bệnh như: kiêng tắm, kiêng gió, ủ trẻ quá kỹ…
Can thiệp không đúng cách khi trẻ bị bệnh như cho trẻ uống thuốc cầm tiêu chảy, bắt trẻ uống những loại thuốc gia truyền hoặc lá cây không rõ nguồn gốc, cạo lễ cắt gió hoặc tắm rượu khi trẻ bị sốt, châm chích cho mụn nước vỡ ra khi trẻ bị đậu mùa hoặc tay chân miệng…
Hậu quả của những sai lầm trong việc nuôi dạy trẻ
Những sai lầm trong việc chăm sóc và nuôi dưỡng trẻ đã gây không ít hậu quả đáng tiếc đến sức khỏe và sự phát triển của trẻ.
Hậu quả tức thời
- Sức khỏe trẻ không cải thiện, bệnh nặng hơn, thậm chí kéo dài hơn.
- Trẻ mắc thêm những bệnh nhiễm trùng nguy hiểm từ cạo gió, cắt lễ, châm chích mụn nước… như nhiễm trùng da, nhiễm trùng mụn nước, hoặc có thể làm nhiễm trùng huyết (máu).
- Nguy hiểm hơn có thể ảnh hưởng đến tính mạng trẻ như hít sặc vào đường hô hấp gây viêm phổi hoặc suy hô hấp, ngộ độc thuốc do sử dụng không đúng chỉ định.
Hậu quả lâu dài
- Tình trạng dinh dưỡng không đảm bảo làm trẻ bị suy giảm sức đề kháng.
- Trẻ biếng ăn tâm lý, rất sợ khi ăn uống.
- Trẻ có thể bị suy dinh dưỡng, còi cọc, ảnh hưởng đến sự phát triển thể chất và trí não.
- Trẻ bị béo phì và có nhiều nguy cơ tiềm ẩn về bệnh tật.
Những kinh nghiệm thực tế và khoa học giúp nuôi con khôn lớn
Những phụ huynh lần đầu làm cha mẹ thấy nhiều bỡ ngỡ và bối rối vì có quá nhiều lời tư vấn, ý kiến khác nhau từ ông bà, cha mẹ, anh chị, bạn bè, thông tin trên mạng internet. Trong tình huống này, người mẹ nên biết chọn lọc những kinh nghiệm tốt từ thực tế, có giá trị áp dụng và nguyên tắc quan trọng nhất là không gây hại cho trẻ.
Hiện nay, ông bà vẫn còn khá chuộng những phương pháp dân gian được áp dụng từ rất lâu đời. Có những phương pháp vẫn còn giá trị áp dụng như khi trẻ bị ho có thể cho trẻ uống những loại thuốc ho dân gian an toàn tự chế biến như rau tần dày lá, gừng hấp mật ong, tắc chưng đường phèn…; hoặc khi trẻ tiêu chảy, có thể cho trẻ uống nước gạo rang muối để vừa bù nước vừa để bù muối rất hiệu quả. Tuy nhiên, cũng có những phương pháp dân gian không nên áp dụng vì chưa có bằng chứng khoa học và thường không an toàn đối với trẻ, đôi khi có thể gây hại đến sức khỏe như cạo gió, cắt lễ, tắm gốc rạ, uống nước lá cây hoặc những loại thuốc đông y gia truyền không rõ nguồn gốc. Đặc biệt, những kiêng cữ thái quá trong thời gian trẻ bệnh như kiêng tắm, kiêng gió, ủ trẻ quá kỹ… rất dễ làm cho trẻ bị bội nhiễm vi trùng.
Những điều gì chưa biết, nhất là việc sử dụng thuốc, người mẹ trẻ nên tìm hiểu kỹ từ sách báo, bài viết có giá trị được phổ quát trên các phương tiện truyền thông đại chúng và nên đọc kỹ hướng dẫn trước khi áp dụng cho trẻ.
Tổng hợp
