Những năm đầu đời từ 0-6 tuổi là thời kỳ quan trọng đối với sự phát triển toàn diện của trẻ cả về trí tuệ và nhân cách, thể chất. Chính vì vậy, giáo dục con ngay từ khi còn bé được nhiều ba mẹ quan tâm. Và phương pháp Montessori do tiến sỹ người Ý Maria Montessori nghiên cứu và triển khai đã và đang là sự lựa chọn hàng đầu của các bậc phụ huynh.
Dạy trẻ theo phương pháp Montessori là gì?
Phương pháp Montessori được tiến sĩ người Ý Maria Montessori sáng lập. Phương pháp này hướng tới xây dựng nền tảng cơ bản cho trẻ ngay từ những năm đầu đời. Trẻ được phát triển đông đều về não bộ. Nhờ đó bé sẽ có khả năng thu nhận kiến thức và hoạt động từ rất sớm. Bên cạnh đó, trẻ còn được rèn luyện kỹ năng tự lập, giao tiếp, hợp tác và đoàn kết
Lợi ích của việc dạy con theo phương pháp Montessori
Tập trung vào các giai đoạn phát triển chính
Chương trình giảng dạy chủ yếu tập trung vào những cột mốc phát triển quan trọng ở trẻ em từ 3 – 5 tuổi. Các bé nhỏ hơn sẽ được chú trọng vào việc luyện tập kỹ năng điều khiển các cơ lớn và ngôn ngữ. Trẻ 4 tuổi có thể được cho làm quen với những kỹ năng vận động cũng như hoàn thành các hoạt động thường nhật như nấu ăn, vẽ tranh, làm đồ thủ công mỹ nghệ. Khi được 5 tuổi, trẻ sẽ mở rộng trải nghiệm về cộng đồng thông qua những chuyến dã ngoại.
Khuyến khích việc chơi đùa hợp tác
Khi áp dụng phương pháp Montesorri, giáo viên sẽ không đứng lớp mà chính các học sinh mới là người quyết định hoạt động trong ngày sẽ diễn ra như thế nào. Điều này khuyến khích các bé chia sẻ ý kiến và làm việc hợp tác cùng nhau để tìm ra hướng đi. Trẻ em trong lớp học sẽ học được cách tôn trọng mọi người cũng như ý thức xây dựng cộng đồng từ chính những ảnh hưởng từ môi trường sinh hoạt.
Lấy trẻ làm trung tâm
Theo phương pháp này, học sinh học chương trình được giảng dạy, thiết kế dựa trên nhu cầu và khả năng cụ thể của từng bé. Điều này nhằm cho phép trẻ được khám phá cũng như học tập theo tốc độ, quy luật của riêng mình. Giáo viên không so sánh trẻ hay đưa ra thành tích thi đua giữa trẻ với các trẻ khác, khiến trẻ cảm thấy hạnh phúc khi đến lớp.
Trẻ học được cách tự kỷ luật bản thân
Phương pháp giáo dục này cho phép trẻ tự chọn các hoạt động mà chúng muốn để thực hiện mỗi ngày và thời gian thực hiện từng hoạt động. Song phương pháp giáo dục này vẫn có những quy tắc cơ bản cụ thể mà giáo viên cũng như học sinh phải tuân theo. Môi trường này dần dạy trẻ em rèn luyện tính kỷ luật và trau dồi các kỹ năng quan trọng như tập trung, tự kiểm soát.
Môi trường lớp học dạy trẻ về sự ngăn nắp
Tất cả các đồ vật trong lớp học đều có vị trí chính xác trên kệ. Khi hoàn thành một hoạt động, bé sẽ phải đặt các đồ vật trở lại nơi thích hợp. Ý thức về trật tự này giúp tạo điều kiện cho quá trình học tập, tính tự kỷ luật và đáp ứng nhu cầu bẩm sinh của một đứa trẻ về môi trường có trật tự. Khi làm việc hoặc vui chơi trong những khu vực gọn gàng, các con có thể phát huy hết sự sáng tạo và tập trung hoàn toàn vào quá trình học tập.
Những nguyên tắc cơ bản của phương pháp Montessori
Tôn trọng con cái
Tôn trọng con chính là cách để ba mẹ dạy con mình hiểu thế nào là tôn trọng và lịch sự với mọi người xung quanh. Từ đó, trẻ sẽ hình thành những kỹ năng ứng xử và giao tiếp chuẩn mực trong suốt những năm tháng đầu đời.
Để trẻ được tự do di chuyển
Nhiều gia đình thường lo lắng và hạn chế những hoạt động của trẻ em. Nhưng với phương pháp Montessori thì ngược lại, trẻ được tự do di chuyển, tự do lựa chọn hoạt động yêu thích của mình. Việc tự do di chuyển theo ý mình sẽ khiến trẻ khám phá môi trường sống và trải nghiệm những kỹ năng vận động mới tốt hơn. Thay vào đó, bố mẹ sẽ chỉ đứng sau bảo vệ con cái khỏi những nguy cơ từ xa, cho bé một môi trường sống sạch, đảm bảo và an toàn về cả yếu tố không gian lẫn con người xung quanh, để trẻ có thể tự do phát triển bản thân mình.
Cách học tập
Trẻ sẽ được trực tiếp học tập bằng cách tương tác với đồ dùng học tập và với các bạn của mình: Có ít nhất 3 tiếng trẻ hoạt động với học cụ mỗi ngày, giáo viên không có quyền cắt ngang khi trẻ đang hứng thú với hoạt động của mình để theo hoạt động của lớp. Các đồ dùng học tập cho bé được thiết kế chuyên biệt như đồ dùng để hỗ trợ quá trình phát triển về thể chất, tính kiên trì, sự tự tin, độc lập và sự sáng tạo; đồ dùng học tập để phát triển giác quan, sự nhạy cảm, đồ dùng học tập về toán học giúp trẻ phát triển về tư duy logic, làm quen với các khái niệm về toán học; đồ dùng học tập cho các môn khoa học như lịch sử, địa lý để giúp trẻ hiểu biết về văn hóa thế giới, thích nghi và hòa nhập với cộng đồng.
Trao cho trẻ quyền lựa chọn
Trao cho trẻ quyền được lựa chọn là cách ba mẹ thể hiện sự tôn trọng của mình với con. Không chỉ vậy, điều này giúp trẻ hình thành được cá tính riêng cũng như tạo cơ hội cho trẻ phát triển về sau này. Điển hình của phương pháp Montessori là việc bé là người lựa chọn khu vực học và hoạt động mình yêu thích: Bé được thoải mái “vùi đầu” vào hoạt động mình thích cho đến khi muốn thay đổi sang hoạt động khác. Cách chơi độc lập và tự lập này giúp bé tự khám phá, tự tìm giải pháp khi mắc sai lầm mà không cần tới sự giúp đỡ của ba mẹ. Ở môi trường lý tưởng theo phương pháp Montessori, người lớn không “can thiệp” quá nhiều đối với trẻ, đặc biệt là việc áp đặt tư tưởng, quan niệm, cách nhìn của mình với bé.
Dạy trẻ tự lập
Nếu muốn dạy trẻ tự lập, hãy bắt đầu với việc tạo cơ hội cho trẻ làm những việc mà chúng có thể làm. Bởi chỉ khi tự làm, trẻ mới có thể tự khám phá, tự trải nghiệm và ghi nhớ lâu hơn. Hãy để trẻ tự mặc quần áo, tự đi vệ sinh, tự dọn đồ chơi,… bằng chính năng lực của mình, để có thể ghi nhớ lâu hơn. Nhưng dù vậy, đừng quên hỗ trợ trẻ khi cần thiết.
Giao tiếp
Hãy tập cho trẻ thói quen giao tiếp đúng đắn từ những năm tháng đầu đời, dạy cho trẻ biết cách lắng nghe người khác, không cắt lời, chen ngang khi mọi người đang nói. Và hãy tôn trọng trẻ ngay cả khi đang nói chuyện với chúng. Bên cạnh đó, hãy kiên nhẫn giải đáp những thắc mắc của trẻ để trẻ có thể phát triển vốn hiểu biết và vốn từ.
Xem thêm>> Cha mẹ học được gì từ phương pháp dạy con của người Nhật?
